Dünya

Kosmosun fəthində ilklər

Nigar Səmədli
12 Aprel, 2021
2056

Açıq mənbələrdən götürülüb


12 aprel - Ümumdünya Aviasiya və Kosmonavtika Günüdür. 

1961-ci ilin bu günündə ilk insan - SSRİ vətəndaşı Yuri Qaqarin kosmosa uçub. 

Onu orbitdən çıxaran "Vostok" kosmik gəmisi 1 saat 48 dəqiqə ərzində Yer kürəsi ətrafında dövrə vuraraq Saratov əyalətində yerə enib. 

Bu tarixə qədər kosmosa ancaq insansız aparatlar göndərilib.  

SSRİ-nin ilk süni peyki 4 oktyabr 1957-ci ildə Baykonur kosmodromundan orbitə buraxılıb.

1958-ci il fevralın 1-də isə Amerikanın ilk süni peyki kosmosa uçub və 1970-ci ilin martına qədər orbitdə olub. 

Sovet İttifaqının 1960-ci ilə avqustun 19-da açıq fəzaya göndərdiyi "Sputnik-5" kosmik gəmisinin göyərtəsində Belka və Strelka adlı iki it olub. Bu uçuş da uğurlu olub, gəmi də, heyvanlar da sağ-salamat geri qaydıblar.

SSRİ Ali Sovetinin 9 aprel 1962-ci il tarixli qərarıyla Qaqarinin kosmosa uçduğu 12 aprel Ümumdünya Aviasiya və Kosmonavtika Günü elan edilib və hazırda bir çox ölkələrdə qeyd olunur. 

1969-cu il iyulun 16-da ABŞ-ın Kennedi Kosmos Mərkəzindən (Florida) uçan "Apollon 11" kosmik gəmisi  4 gün sonra Aya enib.

Növbəti gün gəmi heyətinin üzvlərindən olan Neil Armstronq Ay səthinə çıxıb və Aya ayaq basan ilk insan kimi tarixə düşüb. 

Qaqarinin uçuşunun iyirminci ildönümündə - 1981-ci il aprelin 12-də ABŞ təkrar istifadə oluna bilən “Speys Şatl” (“Space Shuttle”) gəmisini kosmosa göndərilib. 

1988-ci ildə SSRİ bu gəminin analoqu olan “Buran”ı sınaqdan keçirib. 

İndiyə qədər kosmosda ən çox qalan kosmonavt rusiyalı Sergey Avdeyevdir – 747 sutka 17 saat. 

Bir uçuşun davamiyyətinə görə lidersə ixtisasca həkim olan Valeri Polyakovdur. O, "Mir" stansiyasında bir ildən çox - 437 sutka 17 saat qalıb. 

Kosmosa uçan ilk qadın kosmonavt rusiyalı Valentina Tereşkovadır.

Marsa isə ilk uçuş 2020-ci il iyunun 30-da baş tutub - NASA-nın “Perseverens” (“Perseverance”) kosmik gəmisi 470 milyon kilometrlik məsafə qət edib. 

Uzun illər kosmonavtika sahəsində əsas rəqabət ABŞ və SSRİ arasında olsa da, son illər Çin, Hindistan, Yaponiya və İran da bu sahədə irəliləmkdədirlər.

Çin insanlı kosmik uçuşlar həyata keçirir, bu ölkənin ticarət peyki mövcuddur. 

İndiyədək kosmosun fəthiylə bağlı 250-dən çox proqram həyata keçirilib, 32 ölkədən yüzlərlə kosmonavt və astronavt açıq fəzaya səfər edib.

Sovet kosmonavtikasının baniləri arasında azərbaycanlı Kərim Kərimovun da adı var.
 
"R-2" raketlərinin istehsalında müstəsna rolu olan K.Kərimov Kosmosa Uçuş üzrə Dövlət Komissiyasının sədri olub.


Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.

Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.

Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA

WebSite: https://toplum.tv

Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv

İnstagram: https://www.instagram.com/toplumtv/

Telegram: https://t.me/Tvtoplum

Şikayətlərinizi Whatsapp-da Qaynar Xəttimizə göndərin: +99450 247 55 06

Dünya

Yaxın Şərqdə müharibə: ABŞ atəşkəs başa çatdıqdan sonra İsrail üçün qırmızı xətlər çəkib

Yadigar Sadıqlı
8 Dekabr 2023

Açıq mənbələrdən götürülüb

Atəşkəsin bu qədər uzun sürməsi diplomatik səylərin nəticəsi idi. İndi, yeddi günlük pauzadan sonra İsrail də, HƏMAS da mürəkkəb hərbi və siyasi məsələləri həll etməlidirlər.  HƏMAS üçün bu, həyatda qalmaq mücadiləsidir. Nə qədər ki, HƏMAS yaraqlısı tətiyi basa və ya İsrailə raket ata bilir, məğlubedilməz olduğunu iddia edəcək. İsrailin vəzifəsi isə, özünün nəhəng hərbi qüdrətinə baxmayaraq, daha çətindir. Oktyabrın 7-də baş tutan və çoxu mülki şəxslər olan 1200-ə yaxın adamın ölümü ilə nəticələnən hücumdan sonra ölkənin baş naziri Binyamin Netanyahu HƏMAS-dan sarsıdıcı intiqam almağa and içib. İsrail ordusunun hərbi əməliyyatları bərpa etməsindən sonrakı ilk saatlarda hökumət “WhatsApp”dakı xəbərində bir daha...
Dünya

Putin prezident seçkilərində iştirak edəcəyini açıqlayıb

Toplum TV
8 Dekabr 2023

Reuters

Rusiya Federasiyası Prezidenti Vladimir Putin 2024-cü ildə keçiriləcək prezident seçkilərində iştirak edəcəyini açıqlayıb.  Toplum TV TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə dekabrın 8-də jurnalistlərə Vətən Qəhrəmanları Günü münasibətilə Kremldə keçirilən mərasimdən sonra dövlət başçısı ilə söhbətin iştirakçıları məlumat veriblər. Məlumata görə, qondarma "Donetsk Xalq Respublikası parlamenti"nin spikeri Artyom Coqa Putinə müvafiq tələblə müraciət edib və Rusiya prezidenti bununla razılaşıb. https://toplum.tv/dunya/prusiyanin-neftden-gelirleri-rekord-hedde-ccedilatibp Putinin dövlət başçısı kimi səlahiyyətləri 2024-cü il mayın 7-də başa çatır. Rusiyada növbəti prezident seçkiləri isə martın 17-nə təyin edilib. Putin beşinci dəfə prezidentliyə namizədliyini irəli sürəcək. O, qalib gəlsə, daha 6 il, 2030-cu ilə qədər dövlət başçısı postunu...

Seçilmiş Videolar

Toplum TV loqo