İqtisadiyyat

“Buğda təminatında 70 faiz idxaldan asılıyıqsa, bu nazirlik nə iş görür?

Aytac Məmmədli
20 May, 2021
2490

Açıq mənbələrdən götürülüb

"İlham Əliyev kənd təsərrüfatını ciddi qəbul etmir, çünki özü də bu sahədən bixəbərdir". 

Azərbaycana buğda idxalının çoxalmasını şərh edən kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmli "Toplum TV"-yə belə deyir. 

Ekspertin sözlərinə görə, əvvəllər ölkəyə 700-800 min ton buğda gətirilirdisə, indi bu rəqəm 2 dəfədən çox artıb. 

Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, 2021-ci il yanvar-aprel aylarında Azərbaycana 93 milyon ABŞ dolları dəyərində 365,35 milyon ton buğda idxal edilib. Bu isə ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 32,1 milyon dollar (52,8 %) və ya 0,856 milyon ton (30,5% ) çoxdur. 

Vahid Məhərrəmli - Sosial Media

V.Məhərrəmli deyir ki, buğda idxalının artmasının səbəbi məhsuldarlığın aşağı düşməsidir: "Birincisi, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi ekstensiv yolla - ərazilərin genişləndirilməsi hesabına daha çox məhsul əldə etmək istəyir. Təcrübə göstərir ki, bir neçə il eyni yerdə eyni bitki yetişdiriləndə məhsuldarlıq azalır, zərərvericilər, alaq otları artır. Bitkilər torpaqda eyni maddəni qəbul edirlər, buna görə də onları təmin etmək mümkün olmur. Ən yaxşı çıxış yolu növbəli əkin sisteminin yaradılmasıdır". 

"Azerbaijan Favorite News"-a danışan iqtisadçı ekspert Akif Nəsirlinin sölərinə görə, Azərbaycanda yerli istehsal əhalinin tələbatının 40-50 faizini ödədiyi üçün buğdanın qalan hissəni xaricdən idxal etmək lazım gəlir: "Buğda istehsalı ilə idxalı arasında uyğunsuzluq da var. Ötən illərdə müşahidə edirdik ki, bir tərəfdən ölkəyə ərzaq buğdası və un idxalı çoxalıb, digər tərəfdən yerli istehsal artıb. Ancaq normalda yerli istehsal artdıqca idxal azalmalıdır. Bu onunla bağlıdır ki, yerli istehsalın artma statistikası saxtadır. İdxalı saxtalaşdıra bilməzlər, çünki onu saxtalaşdırmaq üçün müəyyən rüsumlar da ödənilməlidir və bu, büdcə təsnifatında görünməlidir. İdxalı saxtalaşdırmaq maraqlı deyil, çünki idxalı hətta gizlədirlər. Ancaq yerli istehsalın şişirdilməsi müəyyən qüvvələr üçün maraqlıdır. Bir tərəfdən hökumət üçün maraqlıdır ki, yerli istehsal artır. Digər tərəfdən buğda istehsalçılarına subsidiya verilir, burada saxtakarlıq edirlər, buğda əkilməyən torpaqların adına subsidiya yazırlar, onu da götürüb xərcləyirlər, korrupsisyaya yol verirlər. Ona görə də belə bir anlaşılmazlıq yaranır ki, guya ölkədə həm taxıl istehsalı, həm də idxal artır". 

A.Nəsirli istehsalda məhsuldarlığın ildən-ilə aşağı düşdüyünü də vurğulayıb. 

V.Məhərrəmli də məhsuldarlığın artdığını bildirən nazirliyin uzun müddət ictimaiyyəti aldatdığını qeyd edib: "Nazirliyin, hətta ölkə başçısının taxılın məhsuldarlığı ilə bağlı dediyi rəqəmlər şişirdilib. Reallıq ondan ibarətdir ki, bu il 1 milyon 600 min ton buğda idxal olunacaq. Nəinki buğda, arpa, elə qarğıdalı idxalı da artıb.

Keçən il nazirlik məhsuldarlığın azalmasını suvarma suyunun olmamasıyla əsaslandırdı. Taxılı payızda səpirlər, yazda oyanma prosesi başlayır. Hər iki fəsildə də yağışlar yağır. Niyə su olmasın ki?" 

Ekspert bütün hallarda məsuliyyətin nazirliyin üzərində olduğunu deyir və sual edir: "Bu il ərzaq buğdasına olan ehtiyacın 70 faizi idxal ediləcək. Buğda təminatında 70 faiz idxaldan asılıyıqsa, bu nazirlik nə iş görür?" 

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin sözçüsü Vüqar Hüseynov ekspertin fikirləriylə razılaşmır. “Toplum TV”-yə açıqlamasında o, məhsuldarlığın azalmasının idxalla əlaqəli olmadığını deyib:

"Statistika Komitəsinin rəqəmlərinə baxın, görün, məhsuldarlıq azalıb, ya yox? Ötən illərdə olduğu qədər taxıl əkini aparılır. Bu il fərqli rəqəm yoxdur. Məhsul hələ yığılmağa başlamayıb, prosesə mayın 25-dən sonra start veriləcək". 

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2019-cu ildə, doğrudan da, məhsuldarlıq artıb. Məsələn, 2018-ci ildə hər hektardan 30.1, 2019-cu ildə isə 32.4 sentner buğda əldə edilib. Amma 2019-cu ildə buğda əkini sahələri artaraq 2018-ci ildəki 670019 hektardan 678138 hektara yüksəlsə də, istehsal -1.2 % azalıb. 2020-ci ildə isə həm də buğda əkini azalıb (4,8 %). 

V. Məhərrəmli artım göstəricilərini manipulyativ statistika adlandırıb: "Dəfələrlə deyirik ki, Statistika Komitəsi rəqəmləri şişirdir. İdxal ən real göstəricidir. Əgər ölkəyə daha çox məhsul gətirilirsə, deməli, istehsal azalıb". 

Vüqar Hüseynov - Açıq mənbələrdən götürülüb

Nazirliyin sözçüsü V.Hüseynov “Toplum TV”-yə açıqlamasında torpaq ehtiyatının az olduğunu da vurğulayıb: "Bizim tək problemimiz torpaq və su ehtiyatlarının azlığıdır. Bu vəziyyətdə də məhsuldarlığı artırmağa çalışırıq. Bununla bağlı da fermerlərə təlim keçirilir, müasir suvarma sistemlərindən istifadə olunur, sertifikatlı toxum alınması təbliğ olunur". 

Ekspert isə deyir ki, əkin sahələrinin az olması istehsal üçün problem yaratmır: "Özbəkistanda hər hektardan 50, bizdə isə 30 sentner buğda götürülür. Halbuki Özbəkistanın torpaq-iqlim şəraiti bizimkindən dəfələrlə pisdir". 

V.Hüseynovun "İdxal-ixrac məsələlərinin nazirliyə aidiyyatı yoxdur" fikrinə V. Məhərrəmli belə münasibət bildirib: "Necə yəni aidiyyatı yoxdur? Ölkədən il ərzində yarım milyard dollar valyuta çıxarılır. Buğda istehsalı azalır, idxal artır - bunlar nazirliyin apardığı yarıtmaz aqrar siyasətin nəticəsidir. Onlar öz vəzifələrinin öhtəsindən gələ bilməyib deyə nəticə belə olub".

Ekspert nazirliyi peşəkarların idarə etməməsinə diqqət çəkərək problemin bundan qaynaqlandığını düşünür: "Kənd təsərrüfatı naziri hüquqşünas, müvainlərindən biri hüquqşünas, digəri qaz-neft mütəxəssisi, o biri də politoloqdur. Nazirlikdə rəhbər vəzifələrdə bir nəfər də kənd təsərrüfatı mütəxəssisi yoxdur. Onların bu sahə ilə tək əlaqələri kənd təsərrüfatı məhsullarından istifadə etmələridir”. 

V.Məhərrəmlinin sözlərinə görə, problem həm də son 20 ildə Azərbaycanda kənd təsərrüfatı üzrə mütəxəssislərin yetişdirilməməsindədir. 

“Bir gənc aqronom yoxdur ki, normal təhsil almış olsun. Həm bu sahənin keçid balı aşağıdır, həm də tələbələr təcrübə keçmirlər". 


Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.

Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.

Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA

WebSite: https://toplum.tv

Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv

İnstagram: https://www.instagram.com/toplumtv/

Telegram: https://t.me/Tvtoplum

Şikayətlərinizi Whatsapp-da Qaynar Xəttimizə göndərin: +99450 247 55 06

İqtisadiyyat

Söyüdlü hadisələri şirkət səhmlərini 80% ucuzlaşdırıb

Toplum TV
28 Sentyabr 2023

angloasianmining.com

Gədəbəyin Söyüdlü kəndində qızıl, gümüş və mis hasilatı ilə məşğul olan "Anglo-Asian Mining Plc." şirkətinin səhmləri 80% dəyər itirib. Toplum TV "Reporta"-a istinadən xəbər verir ki, bu haqda sentyabrın 28-i şirkətin baş direktoru Reza Vəziri açıqlayıb. Belə ki, Söyüdlü kəndində baş verən hadisələr Böyük Britaniyanın “Anglo Asian Mining PLC” şirkətinin səhm dəyərlərinə ziyan vurub. Şirkət direktoru açıqlamasında, yenidən birja qiymətlərini artırmaq üçün çalışacaqlarını qeyd edib. "Hazırda qiymətlərdə 80 % azalma müşahidə olunur. Düşünürəm ki, şirkətə böyük ziyan dəysə də, bu, bizim bazardan çıxmağımıza səbəb deyil və yenidən birjalarda səhmlərin qiymətlərini artırmaq üçün çalışacağıq", - Vəziri bildirib. https://toplum.tv/olke/psoumlyuumldluumldeki-zavodun-fealiyyeti-uumlccediluumln-sertler-accediliqlanibp Xatırladaq ki, iyunun...
İqtisadiyyat

Ölkə banklarının xalis mənfəəti 23% artıb

Toplum TV
26 Sentyabr 2023

Açıq mənbələrdən götürülüb

Azərbaycanın bank sektoru son 8 ay ərzində 724.2 milyon manat xalis mənfəət qazanıb. Toplum TV xəbər verir ki, bu haqda sentyabrın 26-ı Mərkəzi Bank açıqlama yayıb. Belə ki, 2023-cü ilin yanvar-avqust aylarında əldə edilmiş mənfəət ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 22.9% artıb. Qeyd edilən dövr ərzində, bankların əməliyyat mənfəəti isə 1064 milyon manata bərabər olub. Ümumillikdə, banklar tərəfindən sentyabradək 187.4 mln. manat məbləğində mənfəət vergisi ödənilib. https://toplum.tv/iqtisadiyyat/pazerbaycan-muumldafie-ve-tehluumlkesizlik-xerclerini-artirirp Bildirək ki, Mərkəzi Bank 2022-ci ilin yanvar-avqust aylarında Azərbaycanın bank sektoru tərəfindən 589.4 milyon manat xalis mənfəət əldə edildiyini bildirib.

Seçilmiş Videolar

Toplum TV loqo