İqtisadiyyat

IDI-nin yeni araşdırmasından: "Azərbaycanda idxal sənədləşməsinə sərf olunan zaman Gürcüstan və Türkiyə ilə müqayisədə 16 dəfə çoxdur"

31 Mart, 2021
1469

Minatus

Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun (IDI) “Gənc İqtisadçılar” təlimlərinin məzunlarından ibarət araşdırma qrupu Azərbaycanda xarici ticarət əməliyyatlarında iştirak edən subyektlərin üzləşdiyi problemləri analiz edib.

Tədqiqat Dünya Bankının beynəlxalq ticarət üzrə illik “Doing Business” hesabatında əks olunmuş maneələr və yerli sahibkarların sadaladığı problemlər əsasında hazırlanıb. 
Xarici ticarət əməliyyatları tədiqatda aşağıdakı istiqamətlər üzrə təhlil olunub:

- Azərbaycanın xarici ticarətinin əmtəə və coğrafi strukturu;

- bu strukturun dinamikasında son illər baş vermiş dəyişikliklər; 

- “Doing Business”-dəki “Beynəlxalq ticarət” indikatorlu qiymətləndrimə metodologiyası  əsasında  məlumalar;

- idxal və ixrac prosedurlarında – həm sərhəddən buraxılma, həm də sənədləşdirmə prosesində Azərbaycan praktikasının bu sahədə ən yaxşı təcrübəsi olan ölkəylə (Danimarka), eyni zamanda, region ölkələriylə (Türkiyə və Gürcüstan) müqayisəsi;

- yerli sahibkarlardan alınmış rəylər əsasında gömrük rəsmiləşdirməsi zamanı izafi zaman və xərc itikisinə gətirib çıxaran amillər.

Xarici ticarət subyektlərinin fəaliyyətinə maneələrin aradan qaldırılması üçün müəyyən mexanizmlərin təklif edildiyi tədqiqatda aşağıdakı təsbitlər yer alıb:

· Dünya Bankının araşdırmalarına görə, Azərbaycanda xarici ticarət iştirakçılarının sərhəddən keçid xərcləri region ölkələrilə müqayisədə az qala 2 dəfə çoxdur;

· Azərbaycan ixrac sənədləşməsinə sərf olunan zaman  və xərclərə görə Türkiyə və Gürcüstanla müqayisədə daha əlverişsiz durumdadır - sərf olunan zaman Gürcüstanla müqayisədə 16, Türkiyəylə müqayisədə 8 dəfə çoxdur ; sənədləşmə işləri Türkiyədəkindən təxminən 5 dəfə baha başa gəlir; 

· idxal üçün sərhəddən keçidə sərf olunan zaman Gürcüstana nisbətən aşağı olsa da, Türkiyə ilə müqayisədə 7 dəfə çoxdur;

· idxal sənədləşməsinə sərf olunan zaman həm Gürcüstan, həm də Türkiyə ilə müqayisədə 16 dəfə çoxdur;

· idxal sənəsləşməsinə çəkilən xərclər Gürcüstana nisbətən təxminən 10%, Türkiyə ilə müqayisədə təxminən 4 dəfə çoxdur; 

· tədqiqata cəlb olunan ölkələrlə müqayisədə Azərbaycanda ixrac və idxal əməliyyatlarına lazım olan sənədlərin sayı daha çoxdur – idxal üçün Azərbaycanda 7, Gürcüstanda 4, Türkiyədə 5 sənəd; ixrac  üçünsə Azərbaycanda 6, Gürcüstanda 4, Türkiyədə 6 sənəd tələb edilir; 

· xarici ticarət subyektləri sərhəd-gömrük sənədləşməsini daha sürətlə yekunlaşdıra bilsinlər deyə “Yaşıl dəhliz” buraxılış sistemi yaradılsa da, hələ ki bu imkandan  subyektlərin 2%-dən də az hissəsi yararlana bilir;

· məcburi sertifikatlaşdırma tələbi qoyulan malların sayca azaldılmasının vacibliyi prezident sərəncamında da qeyd edilməsinə baxmayaraq, bu sahədə islahat tədbirlərinin həyata keçirilməsi qeyri-müəyyən səbəblərdən ləngiyir;

· idxal üçün sertifikatların alınmasına sərf edilən xərc və zaman kifayət qədər yüksəkdir.

Araşdırma qrupu Azərbaycanda xarici ticarət subyektlərinin üzləşdiyi manelərin aradan qaldırılması üçün aşağıdakıları tövsiyə edib:

· Dünya Bankının “Doing Business” hesabatındakı “beynəlxalq ticarət” indikatoru üzrə ölkənin mövqeyini yaxşılaşdırmaq üçün “Yol Xəritəsi” hazırlanmalıdır; 

· nufuzlu beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən qəbul edilən gigiyenik sertifikatlar yerli gömrük sistemi tərəfindən tanınmalıdır; 

·  “Yaşıl dəhliz” buraxılış sistemindən istifadə stimullaşdırılmalıdır.


Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.

Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.

Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA

WebSite: https://toplum.tv

Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv

İnstagram: https://www.instagram.com/toplumtv/

Telegram: https://t.me/Tvtoplum

Şikayətlərinizi Whatsapp-da Qaynar Xəttimizə göndərin: +99450 247 55 06

İqtisadiyyat

Çin necə avtomobil sənayesinin lideri oldu?

Yadigar Sadıqlı
22 Sentyabr 2023

Açıq mənbələrdən götürülüb

Keçən il Çin Almaniyanı qabaqladı və dünyada ikinci ən böyük avtomobil ixracçısı oldu. Bu il isə lideri də – Yaponiyanı – ötdü. Çinin dünya avtomobil bazarında hökmranlığı proqnozdan reallığa çevrilir. Qərb bütün dünyanın alman, fransız, yapon və amerikan maşınlarında gəzdiyi dövrü qaytarmaq üçün təcili yollar axtarır. “Çində hazırlanıb” damğası vurulan əsas ixrac markası hələ ki, “Tesla”dır. Amma tədricən təkcə batareyalar deyil, Çinin özünün hazırladığı avtomobillər də daxildə istehlakçı tapır və dünya bazarına çıxır. Çin cəmi 10 il ərzində gələcəyin avtomobil sənayesini yaratdı və ixracda liderliyə yiyələndi. Bunu necə bacardı?   Partiyaya, Putinə və böhrana təşəkkür Sənayenin işə salınmasında Çin hakimiyyətinin...
İqtisadiyyat

Azərbaycan müdafiə və təhlükəsizlik xərclərini artırır

21 Sentyabr 2023

Açıq mənbələrdən götürülüb

2024-cü ildə Azərbaycanda müdafiə və təhlükəsizlik xərclərinin 6,42 milyard manat təşkil edəcəyi gözlənilir. Bu, əvvəlki dövrlə müqayisədə 6% çoxdur.  Toplum Tv xəbər verir ki, bu barədə sentyabrın 21-də Maliyyə Nazirliyi məlumat yayıb.  Nazirlik 2024-cü il üzrə dövlət büdcəsinin xərclərini ümumən 36.3 mlrd. manat həcmində proqnozlaşdırıb. https://toplum.tv/iqtisadiyyat/pstatistika-komitesi-illik-inflyasiya-12-den-asagi-duumlsuumlbp Bildirilir ki, dövlət büdcəsinin neft-qaz gəlirləri gələn il 17 mlrd. manata yaxın olacaq. Dövlət Neft Fondundan büdcəyə transfertlər isə 9%-ə yaxın artırılacaq. Belə ki, transfertin məbləği 12 milyard 781 milyon manat proqnozlaşdırılıb. Maliyyə Nazirliyi manatın məzənnəsinin gələn il də sabit qalacağını qeyd edib.

Seçilmiş Videolar

Toplum TV loqo