İqtisadiyyat

İqtisadçı-ekspert: "Benzin qiymətlərinin bazar tərəfindən tənzimlənməsi iddiası mifdir"

Məzahir Abdurahmanov
2 İyun, 2021
2594

Açıq mənbələrdən götürülüb

SOCAR-ın məntiqi ilə düşünsək, 1-2 aydan sonra neftin qiyməti 70 dollardan məsələn, 50 dollara düşərsə, SOCAR Aİ-95 markalı yanacağın qiymətini 1,2-1,25 manata endirməlidir”

Bu sözləri “Toplum TV”-yə açıqlamasında iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli deyib.

Bu gün, iyunun 2-də Azərbaycanda Aİ-95 ("Premium") və Aİ-98 ("Super") markalı benzin növləri bahalaşıb. Ölkəyə 2014-cü ilin aprelin 1-dən idxal olunan Aİ-95 benzininin qiyməti 1,25 manatdan 1,40 manata, Aİ-98 benzininin qiyməti isə 1,40 manatdan 1,55 manata yüksəlib.

SOCAR-ın ictimaiyyətlə əlaqələr və tədbirlərin təşkili idarəsinin rəis müavini İbrahim Əhmədov mətbuata açıqlamasında bildirib ki, ölkə daxilində bu benzin növlərinin qiymətinin artımı birbaşa olaraq dünya bazarında neftin və neft məhsullarının bahalaşması ilə əlaqədardır.

Onun sözlərinə görə, hər iki benzin növü ölkəyə idxal olunur: "Bu benzin növləri ölkə daxilində istehsal olunmur və idxal olduğuna görə, həmin benzin növlərinin qiyməti də idxal edilən ölkələrin, yəni beynəlxalq bazarda olan qiymətlərdən asılıdır. Beləliklə, dünyada neftin və neft məhsulların qiyməti artdıqca, bu benzin növlərinin də Azərbaycanda qiyməti artır, azaldıqca – azalır. Məsələn, pandemiyadan əvvəl Aİ-95-in bir litrinin qiyməti 1,5 manat idi, daha sonra, pandemiya dövründə hətta 1,2 və 1,1 manata düşmüşdü. İndi isə dünyana neftin və neft məhsulların qiyməti artıb və bununla əlaqədar olaraq idxal edilən benzin növlərinin qiyməti Azərbaycanda da yüksəlib".

Natiq Cəfərli - Sosial Media

N.Cəfərli isə bildirir ki, Aİ-95 və Aİ-98 markalı yanacaq növlərinin qiyməti dövlət tərəfindən tənzimlənmir: “Bir neçə il bundan qabaq müvafiq qərar verildi və qiymət tənzimlənməsi məsələsi Tarif Şurasının öhdəliyindən çıxarıldı. Qərara əsasən, Aİ-95 və Aİ-98 markalı yanacaqlar dünya bazarındakı qiymətlərə uyğun tənzimlənəcəkdi”. 

Ekspertin sözlərinə görə, problem odur ki, bu işlə yalnız SOCAR məşğuldur: “Məntiqlə biz ölkədə bazar qiymətlərinə uyğun tənzimləmə görməliydik. Amma çox təəssüf ki, bu növ benzinlərin Azərbaycana gətirilməsini və satılmasını həyata keçirən yeganə şirkət SOCAR-dır. Bu prosedur nəticə etibarilə SOCAR-ın bazarda inhisarçı olmasına və qiymətləri özünün istədiyi kimi diqtə etməsinə gətirib çıxarır”.

N.Cəfərli qeyd edir ki, əslində, neftin bazar qiymətlərinə uyğun tənzimlənməsi üçün vaxt tələb olunur: “SOCAR-ın rəsmi açıqlamasında bildirilir ki, dünya bazarında neft qiymətlərinin artması ilə əlaqədar olaraq Aİ-95 və Aİ-98 yanacaqlarının da qiyməti artırılıb. Bu həqiqəti əks etdirən məsələ deyil. Düzdür, neft bazarında qiymətlər qalxaraq 70 dollara çatıb. Amma neft bazarında qiymətlərin qalxması benzin bazarına iki ay sonra təsir göstərir. SOCAR dövlət şirkəti olaraq inhisarçı mövqeyindədir. Amma bu məsələdə o, süni inhisarçıdır. O mənada ki, bazara digər oyunçuların daxil olmasına imkan verilmir. Məntiqsizlik burdadır: əgər benzinin qiyməti bazar tərəfindən tənzimlənəcəkdisə, qiymətlər müxtəlif cür olmalı idi, məsələn, bir yanacaq doldurma məntəqəsində 1.30 AZN, digərində isə 1.40 AZN. Deməli, benzin qiymətlərinin bazar tərəfindən tənzimlənməsi iddiası mifdir və həqiqəti əks etdirmir. SOCAR-ın müvafiq strukturları bazarda öz qiymətlərini diqtə edirlər”.

Digər iqtisadçı-ekspert Qadir İbrahimli də məsələ ilə bağlı öz “Feysbuk” hesabında paylaşım edib.

Qadir İbrahimli

O, SOCAR-ın benzinin bahalaşması ilə bağlı açıqlamasını sadəcə formal cəhətdən haqlı hesab edib: “Dünya bazarlarında neft 30 dollaradək ucuzlaşanda sözügedən benzin markaları adekvat şəkildə ucuzlaşmamışdı. Bu arqumentin başqa aspekti heç bir tənqidə dözmür. Neft ixracatçısı olan Azərbaycan niyə benzin idxal etməlidir? Niyə ölkədə Avropa standartına uyğun benzin emal olunmur? Çünki neft pullarını mənasız layihələrə xərcləyib, havaya sovurublar.”

“Bu ilin əvvəlində də Tarif Şurası SOCAR-ın təklifi ilə ölkədə emal edilən Aİ-92 markalı avtomobil benzininin və dizel yanacağının qiymətini bahalaşdırmışdı. Bu il təkcə benzin və su bahalaşmayıb. Bütün ərzaq məhsulları, hətta tikinti mallarının qiyməti də bahalaşıb. Baxmayaraq ki, inşaat sektoru böhran içindədir. Korrupsiya layihələrini maliyyələşdirmək üçün bütün cəbhələr boyu camaatın cibinə girilir”, - deyə Q. İbrahimli qeyd edib.


Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.

Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.

Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA

WebSite: https://toplum.tv

Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv

İnstagram: https://www.instagram.com/toplumtv/

Telegram: https://t.me/Tvtoplum

Şikayətlərinizi Whatsapp-da Qaynar Xəttimizə göndərin: +99450 247 55 06

İqtisadiyyat

İran bankının Bakı filialının fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb

26 May 2023

açıq mənbələrdən götürülüb

Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) İran Milli Bankının Bakı filialının (“Bank Melli İran-Baku”) fəaliyyətini məhdudlaşdırıb. Toplum Tv xəbər verir ki, bu barədə mayın 26-da bankın filialı məlumat yayıb.  Bildirilir ki, tənzimləyici qurum kredit təşkilatına məktub göndərib və hesabdan pul götürmək istisna olmaqla bütün bank əməliyyatlarının (depozit qəbulu, kredit verilməsi və s.) dayandırılmasını tələb edib.  https://toplum.tv/siyaset/pputin-azerbaycanin-rusiya-iran-sazisine-qosulmasini-isteyirp AMB İran həmçinin bankın fəaliyyətini yoxlayır. “Bank Melli İran-Baku”AMB-nin qərarının səbəbləri barədə açıqlama verilməyib. İran Milli Bankının Bakı filialı 1993-cü ildən fəaliyyət göstərir. Onun nizamnamə kapitalı 73,611 milyon manatdır.
İqtisadiyyat

IDI-nin araşdırması: Regionda ən yüksək orta gömrük tarifləri Azərbaycandadır

22 May 2023

Açıq mənbələrdən götürülüb

Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun (IDI) "Gənc iqtisadçılar” təlimlərinin məzunlarından ibarət araşdırma qrupunun üzvləri Azərbaycanda ərzaq inflyasiyasının qiymətləndirilməsi ilə bağlı sənəd hazırlayıb. Tədqiqatda Azərbaycanda inflyasiya prosesləri araşdırılır. Açıqlanan göstəricilərdən məlum olur ki, hazırda ölkədə qeydə alınan inflyasiya göstəricisi qlobal maliyyə böhranının yaşandığı 2008-ci ildən bəri qeydə alınan ən yüksək göstəricilərdir. Belə ki, Azərbaycanda 2021-ci ildə 6,7 faziə bərabər olan inflyasiya 2022-ci ildə 13,9 faizə çatıb. https://toplum.tv/iqtisadiyyat/pidi-nin-arasdirmasi-azerbaycanda-tullantilarin-idare-edilmesile-bagli-esas-problemlerp Araşdırmada həmçinin Azərbaycanda inflyasiyanı doğuran amillər təhlil edilib. Son dövrlər ölkədə inflyasiya göstəricilərinin yüksək olmasının əsas səbəbləri olaraq aşağıdakılar göstərilib: - Pandemiya məhdudiyyətlərinin yaratdığı çətinliklər - Daşıma xərclərinin artması - İqlim dəyişikliklərinin təsirləri - Rusiya-Ukrayna müharibəsi Tədqiqatda...

Seçilmiş Videolar

Toplum TV loqo