İctimai-siyasi xəbərlər
İqtisadçılardan bahalaşma anonsu
Son günlərdə marketlərdə ərzaqların qiymətində artım müşahidə olunur. Sosial şəbəkələrdə də bu barədə çox yazılır. Bununla bağlı rəsmi məlumat olmasa da, səbəbi açıqlanmasa da, iqtisadçılar qiymət artımının olduğunu təsdiqləyirlər.
İqtisadçı Rövşən Ağayev deyir ki, insanlarda inflyasiya gözləntisi var. Maaş, pensiya və təqaüd artımından dolayı dövriyyəyə daxil olacaq izafi pul kütləsinin təsiri kimi:
"Əmtəə bazarlarında sağlam rəqabətin, mal təklifi kanallarının tam açıq olduğu, monopol təsirlərin olmadığı, gömrükdə qiymətyüksəldici addımların baş vermədiyi şəraitdə pul kütləsinin 3-5 faizlik artımı ciddi inflyasiya təzyiqi yaratmamalıdır”.
İqtisadçı əlavə edir ki, sadaladığı neqativ faktorların hamısı birlikdə, ya da ayrı-ayrılıqda Azərbaycan iqtisadiyyatında var:
"Əks halda, monetazisasiyanın son dərəcə aşağı olduğu iqtisadiyatın inflyasiyaya həssaslığı da çox aşağı olardı. Amma indi nə baş verir? Maaş-pensiya artımı nəticəsində pul kütləsinin fiziki artımı hələ baş verməyib, amma sanki küləyi öz işini görür. Cəmi 1 həftə öncə 16.5 manata olan 5 kiloqramlıq yuyucu toz artıq 18.5 manat, 0.89 manatlıq sabunlar 0.92 manata peyda olub”.
Rövşən Ağayev bildirir ki, əgər qiymətlər artacaqsa, hökumət büdcədən maaş-pensiya-təqaüd artımına yönəltidiyi vəsaitləri əhalidən dolayı vergilər formasında geri alacaqsa, əhalinin real gəlirləri və sosial müdafiəsi klassik əməkhaqqı-qiymət spiralının təkərləri altında qalacaq.
ReAL İdarə Heyətinin üzvü, iqtisadçı Natiq Cəfərli siqaretin, tütün məmulatlarının qiyməti artmasından danışır. Deyir, bəli, qiymət qalxıb. Ancaq deyəsən bu, sosial məsələ, etiraz ediləcək addım deyil. Sosial məsələ olmadığından dünyanın əksər ölkələri tütün və alkaqollu içkilərə böyük vergi və rüsumlar tədbiq edirlər və bu da cəmiyyət tərəfindən normal qarşılanır:
"Azərbaycan kontekstində bu məsələyə baxarkən 2 nüansa diqqət etmək lazımdır. Əvvəla, qonşu ölkələrdə olan qiymətlər nəzərə alınmalıdır. Azərbaycanda siqaterin qiyməti çox qalxsa, qonşu ölkədən çox baha olsa, qaçaq yolla gətirilən siqaretlərin həcmi, sayı da artacaq. Bu isə büdcəyə dolayısıyla ziyan vuracaq. Dünyada pulun və ideyanın qarşısını tam kəsmək mümkün deyil. Heç bir nəzarət qaçaqmalçılığın qarşısını tam ala bilməyəcək”.
İqtisadçı əlavə edir ki, bir çox ölkədə tütün məmulatlarının qiymətini artırarkən, vergi və rüsumlarını yüksəldərkən əlavə yığılan vəsaitin konkret ünvana xərclənməsi öncədən elan edilir:
"Məsələn, siqaretin qiyməti 30 qəpik artır, hər qutu siqaretdən əlavə gələn 30 qəpiyin 10 qəpiyi uşaq idman klublarına, 10 qəpiyi aztəminatlı ailələrə ödənişlərə, 10 qəpiyi isə müəyyən qrup xəstə insanların pulsuz müalicəsinə sərf edilməlidir. Bu cür yanaşma olarsa, tütün məmulatlarında qiymət artımı, ümumiyyətlə, heç bir etraz və neqativ reaksiya doğurmaz”.
AXCP Rəyasət Heyətinin üzvü, iqtisadçı Nemət Əliyev də marketlərdəki qiymət artımının nəzərəçarpan dərəcədə yüksək olduğunu söyləyir. Deyir, alış-veriş elədiyi marketdə şorun, xamanın (smetan) kiloqram qiyməti 3 manat 20 qəpikdən 4 manat 10 qəpiyə yüksəlib. Bahalaşma 28 faizdən çoxdur:
"Qiymətlərin firmalar tərəfindən qaldırılması bildirilir. Digər malların da bahalaşması gün məsələsidir. Bu qədər bahalaşma heç də yaxşı başlanğıc deyil. Növbəti bahalaşma dalğasına hazır olun”.
İqtisadçı deyir ki, 3 faizlik pensiya artımı pensiyaçının əlinə çatmamış onun 57 faizlik bahalaşmanın güdazına gedib:
"Rəsmi açıqlamaya görə bu ilin yanvarında istehlak bazarında qiymətlər 1,7 faiz bahalaşıb (1,7:3∙100≈57 faiz). Belə getsə, növbəti bir-iki aya yerdə qalan 43 faizdən də əsər-əlamət qalmayacaq. Heç olmasa, hər 100 manat pensiya məbləğinə əlavə ediləcək o 3 manatın dadını çıxarmağa da imkan vermədilər”.
Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.
Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.
Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA
WebSite: https://toplum.tv
Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv
İnstagram: https://www.instagram.com/toplumtv/
Telegram: https://t.me/Tvtoplum
Şikayətlərinizi Whatsapp-da Qaynar Xəttimizə göndərin: +99450 247 55 06
Oxşar Xəbərlər
Redaktorun Tövsiyələri
IDI-nin araşdırması: Azərbaycanda gəlir bərabərsizliyi ölçülüb
Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun (IDI) "Gənc iqtisadçılar” təlimlərinin məzunlarından ibarət araşdırma qrupunun üzvləri Azərbaycanda və dünyada gəlir bərabərsizliyi, eləcə də, onun səbəblərinin ölçülməsi ilə bağlı sənəd hazırlayıb.
Toplum TV xəbər verir ki, tədqiqatda "gəlir bərabərsizliyi” anlayışına nəzəri yanaşma, bu göstəricinin ölçülməsi ilə bağlı metodoloji məsələlər araşdırılıb.
Araşdırmanın nəticəsinə görə, gəlir bərabərsizliyi əsasən kapital və əmək gəlirləri arasında yaranan qeyri-bərabərlikdən törəyir.
https://toplum.tv/iqtisadiyyat/pidi-nin-arasdirmasi-azerbaycanda-erzaq-inflyasiyasi-qiymetlendirilibp
Tədqiqatın Azərbaycan bağlı gəldiyi nəticələrdən biri Dövlət Statistika Komitəsinin açıqladığı məlumatların həqiqəti tam əks etdirməməsi ilə bağlıdır. Bildirilir ki, Komitə Azərbaycanda bərabərsizliyin minimum səviyyələrdə olduğunu göstərsə də, beynəlxalq araşdırmalar eynisini söyləmir. Beynəlxalq qurumların araşdırmalarına görə, Azərbaycanda varlı və kasıb təbəqənin...
İran bankının Bakı filialının fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb
açıq mənbələrdən götürülüb
Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) İran Milli Bankının Bakı filialının (“Bank Melli İran-Baku”) fəaliyyətini məhdudlaşdırıb.
Toplum Tv xəbər verir ki, bu barədə mayın 26-da bankın filialı məlumat yayıb.
Bildirilir ki, tənzimləyici qurum kredit təşkilatına məktub göndərib və hesabdan pul götürmək istisna olmaqla bütün bank əməliyyatlarının (depozit qəbulu, kredit verilməsi və s.) dayandırılmasını tələb edib.
https://toplum.tv/siyaset/pputin-azerbaycanin-rusiya-iran-sazisine-qosulmasini-isteyirp
AMB İran həmçinin bankın fəaliyyətini yoxlayır.
“Bank Melli İran-Baku”AMB-nin qərarının səbəbləri barədə açıqlama verilməyib.
İran Milli Bankının Bakı filialı 1993-cü ildən fəaliyyət göstərir. Onun nizamnamə kapitalı 73,611 milyon manatdır.
