İqtisadiyyat

Rəşad Həsənov: "Özəl sektora dəyən zərərin heç ¼-i qədər də dəstək göstərilmədi"

Aytac Məmmədli
14 Aprel, 2021
1504

BFC

"Özəl sektora dəyən zərərin heç ¼-i qədər də dəstək göstərilmədi". 

İqtisadçı Rəşad Həsənov "Toplum TV"-yə açıqlamasında belə deyib. 

Milli Məclisin aprelin 13-də keçirilən plenar iclasında Hesablama Palatasının sədri Vüqar Gülməmmədov bildirib ki, mühasibat uçotunun aparılmasında ixtisaslaşmış kadrların çatışmazlığı, səriştəli kadrların isə özəl sektora axını müşahidə olunub. 

İqtisadçı Vüsalə Əhmədova isə əhalinin çalışmaq üçün özəl sektora axın etməsi fikri ilə razı olmadığını söyləyir. 

"Prezidentin 18 iyun 2019-cu il tarixli sərəncamına əsasən, dövlət sektorunda çalışanların, yəni 600 min nəfərin əməkhaqqı 20-50% artırıldı. Ölkədə ən yüksək məvacib verən sahə neft-qaz-mədən sektorudur. Bu sektorda çalışanların maaşı 1500-4500 manat civarındadır. İkinci yerdə bank və maliyyə sektoru gəlir ki, burada çalışanların da maaşları 1400-1600 manat arasındadır. Ancaq ölkə əhalisinin əksəriyyətinin, yəni özəl sektorda çalışanların maaşları cəmi 300-400 manat təşkil edir. Səhiyyə, kənd təsərrüfatı, peşə, elmi-texniki, sosial sahələr üzrə dövlət sektorunda maaşlar isə 400-600 manatdır".

Vüsalə Əhmədova - Sosial Media

V.Əhmədova maaşlar arasındakı kəskin uçuruma diqqət çəkir: "Məsələn, nəzarət-səhm paketi dövlətə məxsus olan banklarda rəhbər işçilərin aylıq məvacibləri 20-50 min manat arasındadır. Enerji sektorunda çalışanlara rəsmi maaşdan əlavə pul verildiyi də məlumdur. Yəni belə bir şəraitdə əhlinin özəl sektora meyl etməsi nə dərəcədə inandırıcıdır?"

İqtisadçı Rəşad Həsənov isə deyir ki, Vüqar Gülməmmədovun fikirlərini qısamüddətli dövr üçün qiymətləndirmək lazım deyil: "Bu, daha geniş vaxt kəsiyində baş verən posesdir. İnkişaf etmiş ölkələrdə mütəxəssislər özlərini özəl sektorda sınamağa üstünlük verirlər. Ona görə ki, bu sektorda həm yüksəlmə, həm də gəlir əldəetmə imkanları daha genişdir. Azərbaycanın özəl sektorunda bunun əksi idi - sabit gəlir mənbəyi, rüşvət və korrupsiyanın geniş yayılması, biznesdə məmur olma faktorlarına görə insanlar dövlət sektoruna güvənirdilər". 

İqtisadçının fikrincə, özəl sektorda inkişaf səviyyəsinin aşağı olması, ayrı-ayrı sahələrin zəif inkişaf etməsi, peşəkar kadrlara layiqli qiymət verilməməsi də vətəndaşların dövlət sektoruna - daha dayanıqlı və sabit gəlirlərə üstünlük verməsini şərtləndirirdi: "Amma vəziyyət getdikcə dəyişir. Məsələn, xaricdə təhsil alan gənclərin özəl sektora marağı güclənir. Özəl sektorda rəqabətli mühitin formalaşması, 2015-ci ildən sonra böyük neft gəlirləri fonunda formalaşan biznes piramidasının dağılması və daha bacarıqlı kadrlara ehtiyac yaranması bu sektorun inkişafına səbəb olur". 

V.Əhmədova özəl sektoru seçənlərin sayındakı artımın səbəbini sahibkarlara dövlət tərəfindən maliyyə dəstəyinin ayrılması ilə izah edir: "Məlum olduğu kimi, COVID-19 pandemiyasının iqtisadi zərərlərini minimuma endirmək üçün, pandemiyanın zərər vurduğu fəaliyyət sahələrində və klasterlərdə çalışan muzdlu işçilərin əmək haqlarının müəyyən hissəsinin ödənilməsi üçün sahibkarlara dövlət tərəfindən maliyyə dəstəyinin veriləcəyi bildirildi. Proqramda sahibkarlar üçün iki istiqamətdə dəstək nəzərdə tutulurdu, həm fərdi sahibkarların özləri üçün, həm də işçilərinin əmək haqlarını ödəmələri üçün. Faktiki fəaliyyətini dayandırmış çox sayda fərdi sahibkar oldu ki, dəstəkdən faydalanmaq üçün son aylarda fəaliyyətlərini aktivləşdirdilər. Eyni zamanda, yardımdan yararlanmaq üçün işçilərin sayını süni surətdə artıranlar da oldu". 

Rəşad Həsənov - Sosial Media

Rəşad Həsənov bu fikirlə razılşamır, deyir ki, hökumət sahibkarlara lazımi səviyyədə yardım etmədi: "Özəl sektora pandemiya dövründə dəyən zərərin heç ¼-i qədər də dəstək göstərilməyib. Müəssisələrin böyük əksəriyyəti sıradan çıxmaq üzrədir. Real nəticələrə baxın, orta aylıq əməkhaqqında azalma gedir. Əmək bazarında rəqabət, işsizlik kəskin artıb". 

İqtisadçının sözlərinə görə, əslində, Vüqar Gülməmmədovun dediyinin əksi baş verib, insanlar daha çox dövlət sektoruna yönəlib: "Özəl sektor işçilərin maaşını azaltdı, iş yerlərini ixtisar etdi, amma dövlət sektoru bu istiqamətdə daha sabit idi. İş yerləri bağlansa da, işçilərin əmək haqqları ödəndi. 

Bu məsələdə narahatedici məqam insan kapitalının, düşünən beyinlərin ölkədən axını məsələsidir. Bu daha ciddi prosesdir və sürətlə baş verir. Bu istiqamətdə dövlət konkret tədbirlər görməlidir. Postpandemiya dövründə beyin axını gələcək inkişaf üçün ciddi risklər yaradır. İndi ölkələr resursları ilə deyil, insan kapitalı ilə müqayisə olunurlar. İnsan resursları güclü olan ölkələrdə daimi dayanıqlı inkişafı təmin etmək olur".


Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.

Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.

Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA

WebSite: https://toplum.tv

Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv

İnstagram: https://www.instagram.com/toplumtv/

Telegram: https://t.me/Tvtoplum

Şikayətlərinizi Whatsapp-da Qaynar Xəttimizə göndərin: +99450 247 55 06

İqtisadiyyat

İran bankının Bakı filialının fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb

26 May 2023

açıq mənbələrdən götürülüb

Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) İran Milli Bankının Bakı filialının (“Bank Melli İran-Baku”) fəaliyyətini məhdudlaşdırıb. Toplum Tv xəbər verir ki, bu barədə mayın 26-da bankın filialı məlumat yayıb.  Bildirilir ki, tənzimləyici qurum kredit təşkilatına məktub göndərib və hesabdan pul götürmək istisna olmaqla bütün bank əməliyyatlarının (depozit qəbulu, kredit verilməsi və s.) dayandırılmasını tələb edib.  https://toplum.tv/siyaset/pputin-azerbaycanin-rusiya-iran-sazisine-qosulmasini-isteyirp AMB İran həmçinin bankın fəaliyyətini yoxlayır. “Bank Melli İran-Baku”AMB-nin qərarının səbəbləri barədə açıqlama verilməyib. İran Milli Bankının Bakı filialı 1993-cü ildən fəaliyyət göstərir. Onun nizamnamə kapitalı 73,611 milyon manatdır.
İqtisadiyyat

IDI-nin araşdırması: Regionda ən yüksək orta gömrük tarifləri Azərbaycandadır

22 May 2023

Açıq mənbələrdən götürülüb

Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun (IDI) "Gənc iqtisadçılar” təlimlərinin məzunlarından ibarət araşdırma qrupunun üzvləri Azərbaycanda ərzaq inflyasiyasının qiymətləndirilməsi ilə bağlı sənəd hazırlayıb. Tədqiqatda Azərbaycanda inflyasiya prosesləri araşdırılır. Açıqlanan göstəricilərdən məlum olur ki, hazırda ölkədə qeydə alınan inflyasiya göstəricisi qlobal maliyyə böhranının yaşandığı 2008-ci ildən bəri qeydə alınan ən yüksək göstəricilərdir. Belə ki, Azərbaycanda 2021-ci ildə 6,7 faziə bərabər olan inflyasiya 2022-ci ildə 13,9 faizə çatıb. https://toplum.tv/iqtisadiyyat/pidi-nin-arasdirmasi-azerbaycanda-tullantilarin-idare-edilmesile-bagli-esas-problemlerp Araşdırmada həmçinin Azərbaycanda inflyasiyanı doğuran amillər təhlil edilib. Son dövrlər ölkədə inflyasiya göstəricilərinin yüksək olmasının əsas səbəbləri olaraq aşağıdakılar göstərilib: - Pandemiya məhdudiyyətlərinin yaratdığı çətinliklər - Daşıma xərclərinin artması - İqlim dəyişikliklərinin təsirləri - Rusiya-Ukrayna müharibəsi Tədqiqatda...

Seçilmiş Videolar

Toplum TV loqo