Sosial

Səbahəttin Şimşir: “Türkiyə Rəsulzadəyə və mühacirlərə lazımınca yardım etmədi"
 

Nuranə Atakişiyeva
Aysel Əzizova
31 Yanvar, 2021
2007

sosial media

Aydın Balayev: "Azərbaycanda Cümhuriyyət banilərindən heç birinin məzarı yoxdur"

Aydın Balayev

FOTO: "Toplum TV"

“Əlbəttə ki, Məmməd Əmin Rəsulzadənin xatirəsi yetərincə yaşadılmır”, – tədqiqatçı alim, “Məmməd Əmin Rəsulzadə” kitabının müəllifi Aydın Balayev “Toplum TV”-yə belə deyir.

O, bu münasibətin bütövlükdə Cümhuriyyətə və onun qurucularına olan qısqanclıqdan irəli gəldiyini düşünür: “Təkcə bunu demək kifayətdir ki, özünü haqlı olaraq 1918-1920-ci illər Azərbaycan dövlətinin hüquqi varisi hesab edən müasir Azərbaycan Respublikası ərazisində Cümhuriyyət banilərindən heç birinin məzarı yoxdur. Azərbaycanın azadlıq və müstəqillik ideallarının həyata keçməsi üçün mümkün olan hər şeyi etmiş Rəsulzadə, Topçubaşov, Xoyski, Yusifbəyov, Ağayev və digər görkəmli şəxsiyyətlərin nəşi ən yaxşı halda vətəndən çox-çox uzaqlarda uyuyur. Burada, məncə, əlavə şərhə ehtiyac yoxdur”.


Aydın Balayevin qənaətincə, vəziyyəti dəyişmək üçün, sadəcə, siyasi iradə lazımdır: “Bu iradənisə zənnimcə, yaxın gələcəkdə gözləmək əbəsdir”.


Səbahəttin Şimşir: “Türkiyə dövlətinin həm Rəsulzadəyə, həm də Azərbaycan mühacirətinə lazımınca yardım etdiyini deməyimiz mümkün deyil”

Səbahəttin Şimşir

FOTO: Yeni Akit Qazeti


Türkiyəli tədqiqatçı, Rəsulzadə ilə bağlı kitabların müəllifi Səbahəttin Şimşir də bəzi fikirlərini bölüşüb.

O, siyasətçinin Türkiyədə yaşadığı dönəmə diqqət çəkir.


Tədqiqatçı həmin dövrdə təkcə Rəsulzadənin özünün yox, Azərbaycan mühacirətinin də bir xeyli problemləri olduğunu, bunlardan ən başlıcasının iqtisadi problemlər olduğunu bildirir: “1922-ci ilin sentyabrında Türkiyəyə mühaciət etmiş Rəsulzadə burada yaşayan azərbaycanlılarla tanış olduqdan sonra sıxıntıların iqtisadi problemlərdən əlavə dağınıq yaşamaqdan qaynaqlandığını aşkar edib. Daha sonra azərbaycanlıları bir dam altında birləşdirməkdən ötrü mübarizəyə başlayıb. Bunlar Rəsulzadənin Türkiyəyə gəldikdə qarşılaşdığı problemlərin ən başında gələnlərdir”.


Səbahəttin Şimşir Türkiyə dövlətinin Rəsulzadəyə yetərincə diqqət göstərməməsinə də toxunur: "Əlbəttə, o günün Türkiyəsində - ölkə İstiqlal Savaşından çıxmışdı, “Lozanna anlaşması” həyata keçməmişdi - dövlətin həm Rəsulzadəyə, həm də Azərbaycan mühacirətinə lazımınca yardım etdiyini deməyimiz mümkün deyil”.


O, konkret olaraq Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yaşadığı şəraitdən də söz açır: “Rəsulzadə 1947-ci ildə Avropadan Türkiyəyə ikinci gəlişindən sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sədri olmasına baxmayaraq dövlətin onun üçün uyğun gördüyü hər bir işə razı olmuşdu. Ömrünün son illərini Türkiyədə keçirən Rəsulzadənin çardaq hesab olunan bir yerdə yaşaması onun iqtisadi vəziyyətinin heç də yaxşı olmadığını göstərir. Hətta ölümündən sonra həyat yoldaşı Leyla xanımın siçanların arasında yaşadıqlarını ifadə etməsi diqqətçəkən məsələdir”.


Ancaq tədqiqatçı M.Ə.Rəsulzadənin mühacirət illərində yaşadığı sıxıntılardan heç vaxt ruhdan düşmədiyini, Azərbaycanın müstəqillik mübarizəsini gələcək nəsillərə qoyduğu ən önəmli miras hesab edir.


Səbahəttin Şimşir hər şeyə rəğmən Rəsulzadənin həmin dövrdə əsərlər yazdığını, mübarizəni başqa bir formada davam etdirdiyini, “Azərbaycan Cumhuriyyəti, keyfiyyəti-təşəkkülü və indiki vəziyyəti” adlı əsər yazaraq 1918-1920-ci illər cumhuriyyətinin hesabatın hazırladığını deyir.
Tədqiqatçının fikrincə, Rəsulzadənin “Yeni Qafqaz” dərgisi, Azərbaycan Kültür Dərnəyi ilə başladığı mübarizə nəticəsində 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikasının müstəqillyə gedən yolda mühacirlərin göstərdiyi fəaliyyətin də təsiri olub.

Bu baxımdan da o, azərbaycanlıların Rəsulzadəni unutmamasını labüd sayır.

Bu gün yanvarın 31-də Məmməd Əmin Rəsulzadənin anadan olmasından 137 il keçir.
 


Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.

Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.

Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCztIohlYx63yMJzcRTF18IA

WebSite: https://toplum.tv

Facebook: https://www.facebook.com/toplumtv

İnstagram: https://www.instagram.com/toplumtv/

Telegram: https://t.me/Tvtoplum

Şikayətlərinizi Whatsapp-da Qaynar Xəttimizə göndərin: +99450 247 55 06

Sosial

Regionlarda təbii fəlakət: Göygöldə iki nəfər həlak olub

26 May 2023

Sosial Media

Göygöl rayonunda təbii fəlakət nəticəsində iki nəfər həlak olub. Toplum TV xəbər verir ki, bu barədə mayın 26-da Daxili İşlər Nazirliyi məlumat yayıb. Bildirilir ki, Göygöl Rayon Polis Şöbəsinin əməkdaşları tərəfindən təbii fəlakət nəticəsində Gəncə çayında baş vermiş sel axınına düşərək itkin düşmüş 1954-cü il təvəllüdlü Muxtar Hüseynov və 2001-ci il təvəllüdlü İbrahim Qurbanovun axtarışları davam etdirilib. İtkin düşmüş hər 2 şəxsin meyiti səhər saatlarında tapılıb. Polis əməkdaşları hər iki şəxsin meyitini çıxaraq müvafiq ekspertizaya təqdim edib. Araşdırmalar davam etdirilir. Göygölün bəzi kəndlərində güclü sel yerüstü  qaz xətlərini zədələyib. Nəticədə 4 kəndin qaz təchizatı dayandırılıb. “Azəriqaz” İstehsalat Birliyindən verilən məlumata...
Sosial

İyunda bir həftə iş olmayacaq

25 May 2023

Açıq mənbələrdən götürülüb

İyun ayında Silahlı Qüvvələr və Qurban bayramı ilə əlaqədar olaraq bir həftə iş olmayacaq. Toplum Tv xəbər verir ki, bu barədə Nazirlər Kabineti qərar çıxarıb.  Qərara əsasən, iş və istirahət günlərinin ardıcıllığını təmin etmək məqsədilə 2023-cü ilin 27 və 30 iyun iş günləri ilə müvafiq olaraq 24 və 25 iyun istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib. https://toplum.tv/sosial/pnazirlik-taksi-sirketleri-ldquoferdi-melumatlar-haqqindardquo-qanunu-pozurp Belə ki, 26 iyun Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri günüdür. İyunun 28, 29-u isə Qurban bayramı günləri müəyyən edilib. Beləliklə, 1 və 2 iyul tarixlərinin də şənbə və bazar günlərinə təsadüf etdiyini nəzərə alsaq, Silahlı Qüvvələri Günü və Qurban bayramı ilə əlaqədar bir həftə - 26,...

Seçilmiş Videolar

Toplum TV loqo